Çatal-Kaşık Kullanma « Adetler ve İnanışlar
Avrupa'da Rönesans başlangıcına, diğer bir deyişle
insanların titizliğin ve temizliğin farkına varmalarına kadar, bütün
bir tarih boyunca yemek yerken eller kullanıldı. Tabii bunun da bir
adabı vardı. Yemek yerken kullanılan parmak sayısı o kişinin
statüsünü gösteriyordu. Normal insanlar beş parmaklarını
kullanırlarken asiller üç parmaklarını -yüzük parmağı kesinlikle
kullanılmadan- kullanıyorlardı.
Aslında Latince çatal anlamına gelen kelime, çiftçilerin hasadı
havaya atıp savurmada kullandıkları dev çatalların isminden
türemiştir. Bunların çok küçükleri Türkiye'de Çatal Höyük'de yapılan
kazılarda bulunmuş ama ne işe yaradıkları, milattan 400 yıl
öncesinde sofralarda yemek yemede kullanılıp kullanılmadıkları tam
anlaşılamamıştır.
Çatal konusunda kesin bilinen bir şey, ilk defa 11. yüzyılda
Toskana'da (İtalya) ortaya çıktığıdır. İki uçlu olan bu çatallara
insanlar "Tanrının bahşettiği yiyecek yine Tanrının verdiği
parmaklarla yenilebilir" diye şiddetle karşı çıktılar.
İnsanların yüzyıllar boyu süren, yemek yerken çatal kullanmaya karşı
direnme gibi tavırların tarihte örneği azdır. 17. Yüzyıla kadar
süren bu direnmenin bir başka cephesi daha vardı. Yiyeceği bıçakla
tutup, ısırarak yemeye alışmış erkekler çatal kullanmayı kadınsı bir
davranış olarak görüyorlardı.
Bu arada Fransız ihtilalinin biraz öncesinde Fransa'da yavaş yavaş
dört uçlu çatallar kullanılmaya başlandı. Zamanla çatal kullanmak
lüks, asalet ve statü göstergesi oldu. Çatalla birlikte sofralarda
her insan için ayrı tabak ve bardak kullanmak adeti de gelişti,
toplumun tüm sınıflarına ve giderek dünyanın diğer yerlerine de
yayıldı.
Kaşığın kullanılmaya başlanması ise tarih kadar eskidir. İnsanlar,
çatala karşı gösterdikleri direnci kaşığa göstermemişlerdir. Bu,
şüphesiz sıvı bir şey içmek için eli kullanmanın iyi bir alternatif
olmamasından kaynaklanmıştır.
En eski zamanlara ait kazılarda bile, taş, kemik, ağaç veya madenden
yapılmış kaşık veya benzeri şeylere rastlanmaktadır. Kaşıktaki en
önemli gelişmeler sapının şeklinde olmuştur.