Sineklerin Tavanda Yürümesi « Hayvanlar Dünyası
Sineklerin duvarlarda, camlarda
hatta tavanlarda baş aşağı bu kadar rahat hareket etmeleri, yer
çekimi yasasına meydan okurmuşçasına davranışları hep merak konusu
olmuş, bilim insanlarının da dikkatini çekmiştir. Bu arada şunu
söyleyelim ki, sinek diye küçümsememek gerekir. Dünyamızda bulunan
her canlı organizmanın doğrudan veya dolaylı olarak, kendi tabiatı
ve eko sistemi içinde, insana bir faydası vardır.
Vücutlarının hacimlerine oranla, sinekler ağır sayılmazlar ve onları
yere çeken güç pek önemli değildir. Bu güce karşı gelen de,
ayaklarındaki kılların ucunda bulunan vantuzlardır. Bu vantuzlar
ayrıca yapıştırıcı, yağlı bir madde salgılarlar. Sinekler
ayaklarındaki bu yüzlerce vantuz ve salgıları sayesinde her türlü
yüzeyde gezinebilirler. Ancak yüzeyin yağ çözücü, örneğin solvent
gibi bir madde ile kaplanmamış olması gerekir. Sinekler tavanda
yürürken, 6 bacaklarından ikisi hareketlidir. Diğer 4 bacak daima
sabit durumdadır.
Karıncalarda ise durum biraz farklıdır. Ortalama bir karıncanın
vücudunun hacmine göre ağırlığı, sineğe nazaran daha fazladır. Hatta
toprakta yaşayan bazı türleri düz bir zemine bile tırmanamazlar.
Evlerimize giren küçük karıncalar, çok hafif olduklarından
duvarlarda yürüyebilirler.
Belki böyle şeyler ilginizi çekmiyor olabilir ama, asıl merak edilen
konu sineklerin tavanda nasıl yürüyebildiklerinden çok oraya nasıl
konduklarıdır. Öyle ya, başı yukarıda, ayakları aşağıda uçan bir
sineğin tavana tepetakla konabilmesi için bir yerde takla atması,
uçuş konumunu değiştirmesi gerekir, ama nerede, ne zaman ve nasıl?
Uzun süre inanılan teoriye göre, sinekler tam konma anında,
yuvarlanan bir varil gibi yandan yarım dönüş yapıyorlardı. Bu
teorinin yanlış olduğu, ancak yüksek süratli, saniyede birçok film
çekebilen kameralar sayesinde ortaya çıktı ve sineklerin bir sırrı
daha açıklığa kavuştu.
Çekilen filmlerden görüldü ki, sinekler tavana konarken yandan değil,
sirklerdeki trapezciler gibi geriye yarım ters takla atmaktadırlar.
Tavana yaklaşınca, ön ayaklarını başlarının üzerine çekerek ters
dönmekte ve tavana önce ön ayakları ile dokunmaktadırlar. Sonra sıra
ile diğer ayaklarını da koyarak vücutlarının tavanda tutunmasını
sağlamaktadırlar.