Kuşların Uyuması « Hayvanlar Dünyası
Kuşların bacaklarının arkasında,
ayaklarının altına kadar uzanan 'fleksor tendonu' denilen bir
kilitleme mekanizması vardır. Kuş uyuyacağı vakit bacaklarını kısar
ve ağırlığı bu bağlantıya yüklenir. Bunun sonucu pençelerini
tünediği yer etrafında iyice kapatır.
Bu kilitleme o kadar güçlüdür ki, kuşun minik gövdesinin salınımına
hiç bir şekilde müsaade etmez. Kuş hareket edeceği vakit bacaklarını
düzleştirir, tendon gevşer ve kilit açılır. Bu sayede kuşlar
elektrik tellerinin üzerlerinde, evcil olanlar kafeslerinde incecik
bir tel veya tahta parçası üzerinde düşmeden uyuyabilirler.
İşin bir başka ilginç boyutu da kuşların bir kısmının, özellikle
leylek, flamingo gibi uzun bacaklı olanlarının sadece uykuda değil
uyanıkken de tek bacak üzerinde durmayı tercih etmeleridir. Bu durum
basitçe diğer ayaklarını dinlendirme olarak yorumlanır ama asıl
sebep başkadır.
Kuşların bacaklarında tüy yoktur. Kar, buz veya soğuk sığ suların
üzerlerine konduklarında, vücutlarından önemli miktarda bir ısı
enerjisini bacakları yoluyla kaybederler. Bu nedenle tek bacakları
üstünde durarak ciddi bir enerji tasarrufu sağlarlar.
Belki dikkat etmişsinizdir kuşların büyük bir kısmı uyurken
kafalarını kanatlarının altına sokarlar. İşte bunun sebebi de
kafalarından oluşacak ısı kaybını sıcacık tüylerinin altında
önlemektir.
Kuşların niçin hep havada pislediklerini düşündünüz mü hiç? Kuşların,
özellikle güvercinlerin yoğun olduğu yerlerde çok fazla kuş pisliği
göremezsiniz, çünkü kuşlar tuvaletlerini havada yani uçarken
yaparlar. Bu da nedense insanlar tarafından bir uğur olarak kabul
edilir. Kafasına kuş pisliği isabet eden biri önce onu nasıl
temizleyeceğini düşüneceğine en yakın piyango bayisini aramaya
başlar.
Aslında üzerimize düşen kuşun dışkısı değil idrarıdır. Kuşun
idrarında üre değil suda çözülemeyen ürik asit bulunur. Bu ürik asit
toksik değildir, kendi vücutlarına zarar vermez (arabalarımızın
boyalarını ise mahveder). Böylece idrarlarını yaparken su kaybını da
önlemiş olurlar. Bu güç/ağırlık oranlarını korumaları için kuşlara
tanınmış bir ayrıcalıktır.
Ancak bu durum kuşların hiç dışkıları yok anlamına gelmez. Kuşların
pisliği genellikle beyaz renktedir ama ortasındaki küçük siyah kısım,
dışkıdır. Yani kuşlarda idrar ve dışkı aynı anda aynı yerden atılır.