« Hayvanlar Dünyası
Bütün memelilerin vücutlarının
ısı derecesi 35 - 38 derece aralığındadır. Uçabilenlerde bu birkaç
derece daha yüksektir. İnsan ısıya karşı çok hassastır. Hava
sıcaklığı 30 derece olunca denize girer de, 5 derecede üzerine palto
giyer. Oysa hayvanların giysileri yoktur. Köpekler eksi 40 derecede
kutuplarda kızak çeker, buzlu sularda balıklar çırılçıplak yüzerler.
Aslında ısıdan etkilenmek sadece insana mahsus değildir. Güneşin
bulut arkasına girmesi ile havadaki iki derecelik ısı düşüşü uçan
sineği zor yürür hale getirebilir. Öğlen güneşinde zıp zıp zıplayan
çekirge, sabah serinliğinde hareketleri ağırlaştığından çok rahat
yakalanabilir.
Kendi vücut ısısından çok daha düşük ısı koşullarında yaşayabilmek
için canlıların iki silahı vardır. Biri vücut ısılarını ayarlamaları,
diğeri de kürk denilen vücut örtüleridir. Kutup bölgesinde yaşayan
bir canlı, tropik bölgede yaşayana nazaran on kat daha fazla ısı
meydana getirmek veya vücut örtüsü on kat daha fazla koruyucu olmak
zorundadır.
Çok soğuk iklimlerde yaşayan hayvanların yaşam nedenleri
araştırılırken hep kürkleri üzerinde durulmuştur. Halbuki burada
yaşayan hayvanların kürkleri ile ılıman bölgelerde yaşayan
hemcinslerinin kürkleri arasında çok ciddi bir fark yoktur. Üstelik
domuzlar hiç kürkleri olmamasına rağmen deri altı yağ tabakaları
sayesinde vücut ısılarından 20 derece daha düşük ısı ortamlarından
hiç etkilenmezler.
Zaten dünyamızda üzeri tamamen kürkle kaplı hiçbir hayvan yoktur.
Çoğunun ayak ve burun gibi kısımları görevlerini yapabilmek için
açıkta bırakılmıştır. Ancak buralarda vücuda sıcak kan ileten atar
damarlar kılcal damarlar vasıtası ile deriye daha yakın olan toplar
damarları ısıtırlar. Bu sayede buzun üstünde yürüyen bu tür
hayvanların ayakları üşümez. Ama bu da, hayvanın tüm vücudunun
üşümeden bu soğuk ortamda nasıl yaşayabildiğini açıklayamaz.
Kutuplarda, buzlu sularda yaşayan balıkların, sıfır ve sıfır altı
derecedeki ortamda donmamalarının sırrının, bu balıkların
derilerindeki buz kristallerinin donma derecesini düşüren bir
protein olduğu tespit edilmiş, hatta genetik mühendisleri laboratuar
ortamında bu proteini üreten geni yaratmayı başarmışlardır.
Bilim insanları bu örnekten yararlanarak, meyve ağaçlarını dondan,
uçak kanatlarını ve yolları buzdan kurtarabileceklerini düşündüler
ama henüz geniş çaplı üretimi zor görülmektedir. Ne yazık ki, sıcak
kanlı hayvanların kendilerini çok soğuk ortama nasıl adapte
ettiklerinin sırrı hala tam çözülmüş değil.