DONMA
Kışın uzun zaman soğukta kalmış bir
kimsede önce uç noktalardan (burun-kulak-yanak-parmak)
başlayarak dokuların içindeki sıvı donar. Donmuş bölgedeki kan
damarları iyice büzülmüş olduğundan dolaşım durur ve derinin
rengi mum görüntüsü verecek şekilde solar.
Dikkat: Burun, kulak ve yanak donmaları ağrı yapmadığı
için, donmakta olan şahıs bunun farkına varamaz. Ancak el ve
ayak parmakları donarken şiddetli bir ağrı verir. Donma
ilerledikçe dokular uyuşur. Kazazede halsizlik hisseder. Aynı
zamanda şiddetli bir uyku bastırır. Bu uyku -donan şahıs farkına
varıp tedbir almadığı takdirde- ölüm uykusudur.
Ne Yapmalı?
* Soğuk karlı havalarda, tek başınıza, yaya olarak uzun yola
çıkmayınız.
* Çıkmak zorunda kaldığınız durumlarda mutlaka sıkı giyininiz.
Külahsız ve boyun atkısız çıkmayınız.
* Boyun atkısı ile ilk donacak olan burun, kulak ve yanak gibi
yüz bölgelerini sarınız.
* Ayakkabı yerine bot veya üstten boğdurmalı bir çizme giyiniz.
Eldivensiz çıkmayınız.
* Fazla üşüdüğünüzü hissettiğiniz an burun ve kulaklannızı
ellerinizle oğuşturarak ısıtınız.
* Elleriniz fazla üşüdüğü takdirde koltuk altlarına sokarak
ısıtınız.
DONMUŞ BİR KAZAZEDEYE İLK YARDIM
* Yolda donmuş birini gördüğünüz zaman onu derhal arabanıza alıp
üzerini sıkıca örtünüz. Eğer yaya iseniz ve kazazede de baygın
bir halde ise, onu derhal sırtlayıp meskun bir yere taşıyınız.
* Donmuş bir kimseyi sakın sıcak sobanın yanına yatırmayınız.
Sobasız serin bir odaya alınız.
* Evvela soğuk suya batırılmış bezlerle donmuş yerleri fazla
bastırmadan oğuşturunuz.
* Dokular yumuşayıp kan deveranı başlayınca ılık suya batırılmış
bezlerle masaja devam ediniz.
* Kazazede kendine gelince onu ılık bir küvete oturtabilirsiniz.
Banyonun suyunu yavaş yavaş ısıtarak şahsın iyice kendine
gelmesini sağlayınız.
* Banyodan çıkardığınız kazazedenin vücudunu kuruladıktan sonra
ona sıcak süt veya çay içiriniz.
* Yatağa yatırıp istirahat ettiriniz.
Dikkat: Donmuş bölgeye birden bire sıcak tatbik ettiğiniz
zaman damarları zedeleyip kangrene sebeb olacağınızı unutmayınız. |